काठमाडौँ : ग्रामीण तहमा बाँझोपनको समस्या बढ्दै गएको भन्दै चिकित्सकहरूको चिन्ता व्यक्त गरेका छन् । चिकित्सकहरूले पछिल्लो केही वर्षयता युवाहरू विदेश जाने क्रम बढेको र उमेर पुगेर पनि विवाह नगर्दा बाँझोपनको समस्या बढ्दै गएको बताएका हुन् ।
उहाँहरूले बाँझोपनको समस्या समाधानका लागि परामर्श दिन आवश्यक भइसकेको बताउनुभयो । चिकित्सकहरूका अनुसार बाँझोपनले मानसिक समस्या विकराल बन्दै गइरहेको भन्दै सचेत रहन आग्रह गरेका छन् । प्रसूति तथा स्त्री रोग विशेषज्ञ डा.कृति पाल सुवेदीले बाँझोपन हुनुमा महिला र पुरुषको भूमिका समान हुने बताउनुभयो । उहाँले विवाह पश्चात् पुरुषहरू वैदेशिक रोजगारीमा जानु पनि बाँझोपनको कारण रहेको औँल्याउनुभयो । उहाँले खाडी मुलुकमा गएका पुरुषहरू नेपालमा फर्किँदा बच्चा नहुनुको प्रमुख कारण उच्च तापक्रमले शुक्रकीट उत्पादनमा ल्याउने ह्रास रहेको पनि बताउनु भयो । डा.सुवेदीले एक वर्ष वा एक वर्षभन्दा बढी समयसम्म श्रीमान् श्रीमती अस्थायी परिवार नियोजनको साधन बिना यौनसम्पर्क गर्दा पनि सन्तान उत्पादन नभएमा त्यसलाई बाँझोपन भनिने बताउनुभयो । डा.सुवेदीले सरकारले बाँझोपनबारे प्रिकन्सेप्सनल काउन्सिलिङ स्थापना गर्ने बेला भइसकेको बताउनुभयो ।
डा.सुवेदीले भन्नुभयो, ‘सामान्य रूपमा बुझ्यौँ भने पनि महिलाको अण्डा चाहिँ एक महिनामा निस्किन्छ । करिब करिब ४८ घण्टा जति बाँच्छ । पुरुषको शुुक्रकिट चाहिँ एक पटक यौनसम्पर्क भयो भने ४८ देखि ७२ घण्टा बाँच्छ । फर्टाइल विन्डो भनेको करिब करिब चारदेखि पाँच दिन हुन्छ । यो बिचको बाहेक महिनाभर जति यौनसम्पर्क भए पनि बच्चा बस्ने वाला छैन । स्ट्रेसले अण्डाको क्वालिटी पनि घटाउँछ र वीर्यको क्वालिटी पनि घटाउँछ । हरेक पटक यौनसम्पर्क गर्ने बेलामा यो यौनसम्पर्कले बच्चा बसोस् भनेर श्रीमान्, श्रीमती दुवैले स्ट्रेस लिइरहनुभएको छ । अहिलेको अवस्था हेर्दा ग्रामीण तहका युवा पुस्तादेखि विदेश जानका लागि भिसा लाएपछि विवाह गर्ने हो, किनभने त्यो भन्दा अगाडि जागिरको टुङ्गो छैन । विवाह गरेको १५ दिनमा विदेश जाने हो । दुई वर्षमा आउने हो, दुई महिनाका लागि आउने हो । दुई महिनाको लागि बच्चा चाहियो । यो त प्रकृतिले नै नदिएको कुरालाइ जित्न नै सकिँदैन नि ! सरकारले प्रिकन्सेप्सनल काउन्सिलिङ स्थापना गर्ने बेला भइसक्यो । त्यसमा पारामेडिक्सहरुले मज्जाले काउन्सिलिङ गर्न सक्नुहुन्छ । काउन्सिलिङ गर्न थालियो भने बिस्तारै बिस्तारै चेतना आउन थाल्छ । फाइदा बेफाइदाबारे जानकारी हुन्छ ।’
वंशाणुगत रोग विशेषज्ञ डा.निलम ठाकुरले बाँझोपन थाहा पाउन महिला पुरुषको स्वास्थ्य जाँच गर्नुपर्ने र बाँझोपनको कारण पत्ता लगाइसकेपछि मात्रै उपचार प्रक्रिया थाल्नुपर्ने बताउनुभयो । डा.ठाकुरले निःसन्तानपनले मानसिक समस्या निम्त्याएको बताउनु भयो । समाजमा बाँझोपन बढ्दै गएको भन्दै बाँझोपनसम्बन्धी सरकारले नीति ल्याउन आवश्यक रहेको बताउनुभयो ।
डा.ठाकुरले भन्नुभयो, ‘बाँझोपन थाहा पाउन महिला र पुरुषको जाँचहरू गर्छौँ । महिलाको हकमा पाठेघर र पुरुषको हकमा वीर्यको परीक्षण गरिन्छ । त्यसपछि महिलाको अण्डा कति बन्छ ? भिडियो एक्स-रे लगायत गरिन्छ । सुरुमा त बाँझोपनको कारण पत्ता लगाइन्छ । कारण पत्ता लगाइसकेपछि उपचारमा जान्छौँ । प्रिकन्सेप्सनल काउन्सिलिङ स्थापना गर्न जरुरी छ जस्तो लाग्छ मलाई । जसलाई प्लान गर्नेछ उसलाई पनि प्रिकन्सेप्सनल काउन्सिलिङमा आएर कुरा गरौं । जसलाई निःसन्तानपनको समस्या देखिएको छ, स्वस्थ छौँ कि छैनौँ भनेर पनि प्रिकन्सेप्सनल काउन्सिलिङ आवश्यक पर्छ । जहाँ चाहिँ उनीहरू गएर कुरा गरुन् । अहिलेको काउन्सिलिङ आवश्यक परिरहेको छ ।’
भ्रूण रोग विशेषज्ञ डा.विनीता थापाले निःसन्तानपनको उपचार गर्न केही समय लाग्ने बताउनु भयो । उहाँले निःसन्तान कसरी हुन्छ भनेर सुरुमा आम नागरिकमा जनचेतना जगाउन आवश्यक रहेको बताउनु भयो । थापाले निःसन्तानको उपचारका लागि महिनावारीको दोस्रो दिनबाट सुरु भई १३÷१४ दिनसम्म स्क्रिनिङ नै गरेर राख्ने गरिएको बताउनु भयो । लामो समय लाग्ने हुँदा उपचारका लागि विकट ठाउँबाट आउनेहरूका लागि निकै समस्या हुने गरेको बताउनुभयो । उहाँले निःसन्तानबारे जनचेतना जगाउन आवश्यक रहेको धारणा राख्नुभयो ।
थापाले भन्नुभयो, ‘पुरुषमा उमेरले फरक नपारे पनि महिलामा चाहिँ उमेर सँगसँगै बाँझोपन हुने समस्या बढ्दै जान्छ भन्छौँ । वैदेशिक रोजगारीमा गएर आउनुभएका पुरुषहरूमा एउटा बच्चा पहिल्यै भइसकेको र एउटा बच्चा भएपछि विदेश जानुभयो, फर्केर आउनुभयो, बच्चा नै नबस्ने हुन्छ । सेवा लिन आउनु हुनेहरू भौँतारिनुपर्ने अवस्था पनि छ । सात वटै प्रदेशमा निःसन्तानपन क्लिनिक सुरु गर्ने भन्ने सरकारको योजनामा पनि छ । निःसन्तानपनको उपचार गर्न अलिक समय लाग्छ । निःसन्तान कसरी हुन्छ भनेर सुरुमा त जनचेतना जगाउन आवश्यक पर्छ जस्तो लाग्छ ।’
बाँझोपन पछिल्लो केही वर्षयता सरकारको प्राथमिकतामा परे पनि यसको निराकरणका लागि सम्बद्ध निकायहरूले बन्न नसकेको चिकित्सकहरू बताउँछन् । -न्युज एजेन्सी नेपालबाट
