एजेन्सी । रक्षाबन्धन शताब्दीयौंदेखि मनाइँदै आइएको छ । रक्षाबन्धनले नाडीमा बाँधिएको धागोलाई बुझाउँछ । जसमा दिदीबहिनीले आफ्ना दाजुभाइको निधारमा टिका लगाएर उनीहरुको जीवनको हरेक संघर्ष र अगाडिको सफलताको लागि र प्रगतिको मार्गमा निरन्तरताको लागि प्रार्थना गर्छन् ।
त्यस्तै, दाजुभाइले पनि आफ्ना दिदीबहिनीलाई सबै प्रकारका विपत्तिहरूबाट जोगाउने वाचा गर्छन् । यो पर्व हरेक वर्ष श्रावण शुक्ल पूर्णिमाका दिन मनाइन्छ । दाजुको नाडीमा बाँधिएकाे रक्षाबन्धनको धागोले नै दाजु बहिनीबीचको सम्बन्धलाई प्रगाण बनाउने धार्मिक विश्वास छ ।
पवित्रता र स्नेहको प्रतिक मानिने यो पर्व दाजुभाइ दिदीबहिनीलाई शुद्ध स्नेहको बन्धनमा बाँध्ने पवित्र दिनको रुपमा लिइन्छ । वास्तवमा रक्षाबन्धनलाई पश्चिम बंगालमा ‘गुरु महापूर्णिमा’, दक्षिण भारतमा ‘नारियल पूर्णिमा’ र नेपालमा ‘जनै पूर्णिमा’ भनेर चिनिन्छ। नेपालमा रक्षाबन्धन अर्थात जनै पूर्णिमाको दिन जनै फेर्ने प्रचलन छ ।
रक्षाबन्धन पर्वको सन्दर्भमा धेरै पौराणिक र ऐतिहासिक घटनाहरू उल्लेख गरिएको छ। भनिन्छ, देवराज इन्द्रलाई बारम्बार राक्षसहरूले परास्त गरेका थिए। दानवहरूबाट देवताहरू परास्त हुँदा उनी हरपल निराश थिए । त्यसपछि इन्द्राणीले कठोर तपस्या गरिन् र आफ्नो तपस्याद्वारा रक्षासूत्र तयार गरिन् ।
इन्द्राणीले यो रक्षासूत्र देवराज इन्द्रको नाडीमा बाँधेकी थिइन् । यस शक्तिशाली रक्षासूत्रको प्रभावबाट देवराज इन्द्रले राक्षसहरूलाई परास्त गर्न सफल भए। त्यसैबेलादेखि रक्षाबन्धन पर्व सुरु भएको मानिन्छ ।
भगवान विष्णुले वामन अवतार लिएर ब्राह्मणको भेषमा परोपकारी स्वभावका कारण तीनै लोकमा प्रख्यात राजा बलिसँग तीन कदम जमिन दानमा मागेको पनि उल्लेख छ । बालीको माग स्वीकार गरेपछि भगवान वामनले आफ्नो खुट्टाले सारा पृथ्वी नापे र बालीलाई अण्डरवर्ल्डमा पठाए। उनको सम्झनामा रक्षाबन्धन पर्व मनाउने गरेको बताइन्छ ।
